Σε γνωρίζω από την όψη..της καμένης μου σημαίας

Τη Δάφνης Δασκαλάκη

1968. Αμερική. Μία ομάδα φεμινιστριών διαμαρτύρεται για ένα διαγωνισμό ομορφιάς και πιθανολογείται ότι έκαψε τα σουτιέν της.

2007. Θεσσαλονίκη. Σε επεισόδια στη οδό Εγνατία έξω από τα πανεπιστήμια κάποιοι αναρχικοί έκαψαν την ελληνική σημαία τραγουδώντας "Φαντάζει ωραία καμένη η σημαία"!

2009. Ζάκυνθος. Στο 1^ο Γυμνάσιο άγνωστοι έκαψαν κατά τη διάρκεια κατάληψης την ελληνική σημαία του σχολείου, επ’ ευκαιρία της επετείου της 28ης Οκτωβρίου.

2010. Αθήνα. Πανεπιστημιακό μάθημα με θέμα την έκφραση μέσω των συμβόλων και συγκεκριμένα το κάψιμο της σημαίας. Η ατμόσφαιρα τεταμένη και οι απόψεις ποικίλες. Μπορεί να συγκριθεί το κάψιμο της σημαίας με την περίπτωση του καψίματος των σουτιέν; Ένδειξη διαμαρτυρίας που δεν μπορεί να κατηγορηθεί υποστηρίζουν κάποιοι. Το κάψιμο του εθνικού μας συμβόλου προσβάλλει μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, κάποιοι άλλοι.

Η άποψη μιας φοιτήτριας σοκάρει κάποιους από τους συμφοιτητές της. Θα πείραζε κανένα αν έκαιγα το μπλουζάκι μου; Γιατί να πειράξει η σημαία; Ένα κομμάτι πανί είναι. Και αν το μπλουζάκι μου είχε πάνω τον Che Guevara μπορεί να ενοχλούσε περισσότερο κόσμο γιατί για κάποιους η εθνική σημαία ενός κράτους αποτελεί σύμβολο ενώ για κάποιους άλλους σύμβολο μπορεί να είναι ο Che Guevara και ο χαιρετισμός του Χίτλερ.

Και φθάνουμε στο σημείο να αναρωτιόμαστε… Μπορούμε να συγκρίνουμε τον επαναστάτη Che Guevara και οποιοδήποτε άλλο επαναστάτη ή δικτάτορα με το εθνικό σύμβολο μιας χώρας; Και ποιος τελικά καθορίζει ποιο είναι το σύμβολο μιας χώρας και αν θα πρέπει να διώκεται ποινικά όποιος το βεβηλώνει;

Σύμφωνα με τον Ελληνικό ποινικό κώδικα και το άρθρο 181,όποιος, για να εκδηλώσει μίσος ή περιφρόνηση, αφαιρεί, καταστρέφει, παραμορφώνει ή ρυπαίνει την επίσημη σημαία του Κράτους ή έμβλημα της κυριαρχίας του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.

Ο νόμος υπάρχει, η εφαρμογή του εκλείπει και η κόντρα συνεχίζεται… Μήπως η ποινική δίωξη για το κάψιμο της σημαίας, αν υποθέσουμε ότι αποτελεί μία απλή μορφή έκφρασης, είναι αντιδημοκρατική; Γίνεται εν έτη 2010 να απαγορεύεται η εκδήλωση της οποιαδήποτε άποψης μέσα από το κάψιμο της σημαίας;

Το κάψιμο της σημαίας μπορεί να συμβολίζει αντιδράσεις κάθε μορφής όπως τη δυσαρέσκεια απέναντι στο Ελληνικό ή σε οποιαδήποτε άλλο κράτος. Την εναντίωση σε κάθε μορφή εξουσίας. Την ανάγκη για άνοιγμα των συνόρων. Την απέχθεια προς ένα λαό ή μία ιδεολογία. Η απαγόρευση του μπορεί να βεβηλώνει την έννοια της δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης. Μπορεί όμως και να προστατεύει από την προσβολή και την υπέρβαση των ορίων στο σημείο που καταπατάται η ελευθερία.

To ζήτημα της έκφρασης μέσω των συμβόλων τίθεται και θα συνεχίζει να τίθεται χωρίς να βρίσκεται ουσιαστική λύση. Η νομική οριοθέτηση, όσον αφορά την έκφραση μέσω των συμβόλων, καθίσταται σχεδόν αδύνατη καθώς για κάθε πολίτη η λέξη σύμβολο μπορεί να παραπέμπει σε κάτι διαφορετικό. Για κάποιον είναι η ελληνική σημαία, για κάποιον άλλο ο χριστιανικός σταυρός και για έναν τρίτο το μπλουζάκι με την απεικόνιση της μορφής ενός επαναστάτη.